မ်ႂႇသုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶဝ်ၵူႈေၵႃႉၶႃႈ မူိဝ်ႈလဵဝ် ၶႃႈၶႆႈ တႅမ်ႈလူင်းႄၼ လၢတ်ႈႄၼႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁဝ်း လွင်ႈ ၵွပ်ႈသင် မူိင်းပိူၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈယ်ႂႇ ႄလႈ ၵူၼ်းမူိင်းပိူၼ်ႈ ၶိုတ်းၸၼ်ႉ ၊ ေပႃးမႃးတူၺ်း
မူိင်းၼုိင်ႈမူိင်း ဢမ်ႇၼၼ် ၶႆႈႁ်ႂႈ မူိင်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ် ၶိုၼ်ႈယ်ႂႇ ၼႆၸိုင် ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် ေတလႆႈ သၢၼ်ၶတ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း ( Corruption ) ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ေပႃးမႃးတူၺ်း ၼိူဝ်ၵမ်ႇၾႃႇၼႆႉ ဢၼ်ၶႃႈလႆႈၸ်ႂေသ ၵႆႉလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းေသႇေသႇၼႆႉ ပဵၼ်မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ( Singapore ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၊ မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၼႆႉ လႆႈလွင်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်း တ်ႂႈမုိဝ်း ဢိင်းၵိတ်ႉ ( English ) ၶဝ် မူိဝ်ႈပီ 1952 ၼၼ်ႉေသတႃႉ သမ်ႉယူႇပႃႈတ်ႂႈ ၵုမ်းၵမ် လူင်ပွင်ၸုိင်ႈ မူိင်းမေလးသျႃး ( Malaysia ) ေသ ယွၼ်ႉမီးပၼ်ႁႃ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼုိင်ႈ ႄလႈ ၶိူဝ်းၼုိင်ႈေပႉၵိၼ်ၵၼ် ( Pubic War ) ႄလႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ( Singapore ) လီၵွၼ်းယု ( Lee Kuan Yew ) ၸွင်ႇတႅပ်းတတ်းဝႃႈ
ေတဢဝ် မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၼႆႉ လွတ်ႈလႅဝ်း သဝ်းေၶႃ ။
ဝၢႆးဢဝ်လွင်ႈ လွတ်ႈလႅဝ်း ယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸုိင်ႈ ထီႉၼုိင်ႈေၵႃႈ ပဵၼ်မႃး လီၵွၼ်းယု ( Lee Kuan Yew ) ယူႇယဝ်ႉ မၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ် လူင်ပွင်ၸုိင်ႈ မိူင်းသိင်ႇၵပူႇ ယဝ်ႉ ထီႉၼုိင်ႈ ဢၼ်မၼ်း
ၶတ်းၸ်ႂ သၢၼ်ၶတ်း ႁဵတ်းေသပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း ၼူိဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၊ မူိင်းသိင်ႇၵပူႇၼႆႉ လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ ဢွၼ်ႇၵူၺ်း တၢင်းၵႂၢင်ႈ ေတမီးတၢၼ်ႇ တၢၼ်ႇမူိင်းပၼ်ႇ ၵူၺ်း ၊ ၵူၺ်းဝၼ်းမူိဝ်ႈၼႆႉ မူိင်းမၼ်းၶိုၼ်ႈယ်ႂႇ လိူဝ်ေသပိူၼ်ႈ ၼ်ႂး ဢႃႇသျႃႉ ( Asia ) ၊ လီၵွၼ်းယု ၼႆႉ မၼ်းႁူႉဝႃႈ ေပႃး ၼ်ႂးမူိင်းမၼ်း မီးလွင်ႈ ၵိၼ်ၸိၵ်းၵိၼ်ၸွၵ်း ေတႃႇၵၼ် ၼွၵ်ႈမူိင်း ၶဝ်ေတဢမ်ႇမႃး
ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼ်ႂးမူိင်းမၼ်း ယဝ်ႉေၵႃႈ မူိင်းမၼ်းေတဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယ်ႂႇၼႆ မၼ်းႁူႉဝႆႉ လီလီ။ လွင်ႈၵိၼ်
ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၼူိဝ် ၵၼ်ၼႆႉ မၼ်းဢဝ်ပဵၼ်လၵ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးၼ်ႂးၵၢၼ်မူိင်း ၼုိင်ႈဢၼ်ေသ ၶတ်းၸ်ႂ
ေတႃႇသူႈ မႃး ဢၼ်ၵိၼ်သူး ဢၼ်ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းေတႃႇၵၼ် ေဢႇေသပိူၼ်ႈ ၼ်ႂးၶၢဝ်းတၢင်း ေတမူိဝ်ႈပီ 1965 ထိုင် 2014 ၼႆႉ ၼိူဝ် ၵမ်ႇၾႃႇ ၊ ၼ်ႂးမူိင်း 176 မူိင်းၼႆႉ မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၼႆႉ လႆႈဝႃႈ
လႆႈၵႂႃႇ ထီႉ 3 ယူႇ။ ဢၼ်ၵိၼ်သူး ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း ေဢႇေသပိူၼ်ႈ ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇထီႉၼုိင်ႈ ပဵၼ်
မူိင်းတဵၼ်းမၢတ်ႉ ( Denmark ) ထီႉသွင် မူိင်းၼိဝ်းသီႇလႅၼ်ႇ ( New Zealand ) ႄလႈ ထီႉသၢမ်သမ်ႉပဵၼ် မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ( Singapore )။ ဢၼ်ၵိၼ်
သူးၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း ေတႃႇၵၼ်ၼမ်ေသပိူၼ်ႈ ၼိူဝ်ၵမ်ႇၾႃႇၼႆႉ ထီႉၼုိင်ႈပဵၼ်မူိင်း သူဝ်ႇမႃလီ ( Somali ) ထီႉသွင် ပဵၼ် မူိင်းဢၽိၵႃႉ ( Africa ) ႄလႈ မူိင်းမၢၼ်ႈ ( Myanmar ) ။
ၵွပ်ႈၼႆ ၶႃႈေတႉ ေတထတ်းႄၼတူၺ်းဝႃႈ မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၼႆႉၶဝ်ႁဵတ်းႁိုဝ်လႆႈၵႂႃႇထီႉသၢမ် ၼူိဝ်ၵမ်ႇၾႃႇ ဢၼ်ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၼူိဝ်ၵၼ်ေဢႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၼႆႉတႃႇေတ
ၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈ လွင်ႈၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်း ( Corruption ) ၼၼ်ႉ မၼ်းဝႆႉ ႁူဝ်ေၶႃႈၵၢၼ် မီးယူႇ 5 ၵၢၼ်ဝႆႉယူႇ
1. ၸုမ်း CPIB ( Corrupt Practices Inverstigation Bureau ) ၼႆႉ မီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈထတ်း လုမ်းလူင်ပွင်ၸုိင်ႈ လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း လႆႈ ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ်။
2. သင်ႁူႉဝႃႈ ၼ်ႂးၸုမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းၼ်ႂးလုမ်း ေသေၵႃႉေၵႃႉ ၵိၼ်ဝႆႉသူးၼႆ ေတလႆႈႁႌ
သၢၵ်ႈေသႇ ႁ်ႂႈမၼ်း ၸဵတ်ႈၸဵတ်ႈေသ ေတလႆႈၺႃးတၢမ်ႇ တူၵ်းၶွၵ်ႈ။
3. ၵူၼ်းၵိၼ်သူးၼၼ်ႉ သင်မၼ်းၵိၼ်သူးယဝ်ႉ ႁဵတ်းၸွမ်းၵူၼ်းပၼ်ေၵႃႈလီ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း
ၸွမ်းၵူၼ်းပၼ်ေၵႃႈလီ ၵူၼ်းေၵႃႉပၼ်မၼ်းေၵႃႈ ေတလႆႈၺႃးတၢမ်ႇ တူၵ်းၶွၵ်ႈ။
4. သင်ပဵၼ် ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸုိင်ႈ ၵူၼ်းၼ်ႂးလုမ်းၸူိဝ်းၼၼ်ႉ ေတဢမ်ႇလႆႈပၼ် ၶူဝ်းတွၼ်ႈ
သင် ႄလႈ ၵူၼ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸုိင်ႈေၵႃႈေတဢမ်ႇလႆႈဢဝ်။
5 ၼ်ႂးၸုမ်းၵူၼ်းလူင်ပွင်ၸုိင်ႈ ၼုိင်ႈေၵႃႉေၵႃႉ သင်လႆႈၵိၼ်သူး လႆႈဢဝ်ငုိၼ်းၸူိဝ်း ပိူၼ်ႈပၼ်
ၼႆၸုိင် ေတလႆႈၺႃး တၢမ်ႇတူၵ်းၶွၵ်ႈ ႄလႈ တၢမ်ႇငိုၼ်း ၊ ဝႆၢးဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈ မႃးယဝ်ႉ ေတလႆႈ
ဢဝ်ငိုၼ်း ဢၼ်ဢဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ဢၢပ်ႈပၼ် ပဵၼ်ငိုၼ်းၼ်ႂးလူင်ပွင်ၸုိင်ႈပႅတ်ႈ။
မူိင်းသိင်ႇၵပူႇ ၵွပ်ႈသင်ႄလႈ ၶိုၼ်ႈယ်ႂႇၵွပ်ႈသင်ႄလႈ ၵူၼ်းမူိင်းၶဝ်မီးပူိင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉေၵႃႈ
ေပႃးမႃး လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းလီလီၼႆၸုိင် ယွၼ်ႉၶဝ်ဢဝ် ၵူၼ်းမူိင်းပဵၼ်ယ်ႂႇ ယွၼ်ႉၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် ၼပ်ႉ
ထုိင်ၵၼ် ႄလႈ မီးပိင်ႇၺႃႇ။ ေပႃးမႃးတူၺ်း ၼ်ႂးမူိင်း ႁဝ်းႄလႈ ၶဝ်ၼႆႉ ၵႂႃႇၵၼ်ေတႉေတႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း လူယဝ်ႉ တူၺ်းယဝ်ႉ ယႃႇေပႁ်ႂႈမၼ်းပႅတ်ႈလၢႆ ႁ်ႂႈေမႃဢဝ် တွင်းၵိုမ်းဝႆႉေသၵမ်း မ်ႂႇသုင်ၶႃႈ။
- ၸၢႆးသႅင်သိုၵ်း
- Post >>> ShanStateDefenceArmy
