ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ
မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 22.04.2022 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၶွင်ႇသီႇၽွင်းငမ်းပွင်ၵၢၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လႆႈလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼ်ႂးၶၢဝ်ႇ MRTV မႃးဝႃႈ ၶ်ႂႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တၢင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼ်ႂးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇၼႆႉၵူႈၸုမ်းၸုမ်း တွၼ်ႈတႃႇေတ ေၵႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ႄလႈ ၾႅတ်ႇတႄရႇ တီႇမူဝ်ႇၶႄရႇသီႇၼႆေသ ယူႇတီႈတူဝ်မၼ်း ေတ ေၵႃႉၶ်ႂႈႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၵႂႃႇၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၼႆယူႇ ၼ်ႂးပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉေတႉ လိူဝ်ေသၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ EAOs ယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်လၢတ်ႈပႃးထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်း PDF CRPH ႄလႈ NUG ၶဝ်ပႃး။ မိူဝ်ႈမၼ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼ်ႂးၶၢဝ်ႇ MRTV ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ် တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၶႃႈေၵႃႉလဵဝ်ေတႉ ယူႇတီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ထုၵ်ႇလီႁပ်ႉၶၢမ်ႇ ၶဝ်ႈထူပ်းၵၼ်ယူႇ။
1) ဢႃႇၼႃႇ ၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈ
ၼ်ႂးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပႅၵ်ႇသမ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁိမ်ဢဝ်ဢႃႇၼႃႇ ၼ်ႂးမိုဝ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ေတႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသုၸီႇ ၶဝ်ၵႂႃႇ ထိုင်တီႈၵူၼ်းမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူႈတီႈတီႈေပႃးဢွၼ်ၵၼ် လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ႄၼၵၢင်ၸ်ႂမႃးႄလႈ ေပႃးေပႃႇမီးမႃးပႃး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် ၵူၼ်းမိူင်းၼ်ႂးပိုၼ်ႉတီႈၽ်ႂမၼ်းၼႆ ေသတႃႉေၵႃႈ ေပႃးမႃးတူၺ်း တႃႇလဵဝ် ၸုမ်းဢၼ်ယိပ်းၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢႃႇၼႃႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းတိုၵ်ႉမီးၼ်ႂးမိုဝ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉၵူၺ်းယူႇ။
2) လွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ မၼ်းယၢဝ်း မၼ်းႁိုင်ႄလႈ လႆႈၶၢမ်ႇလၢႆလၢႆၶၵ်ႉတွၼ်ႈဝႆႉယူႇ။ ေပႃးယူႇတီႈၸုမ်းေတႃႇၸုမ်း ဢုပ်ႇၵၼ်ယဝ်ႉၼႆၸိုင်ႈ ေတလႆႈၶိုၼ်းတၢင်ႇၼ်ႂး သၽႃးထႅင်ႈေသ ဢဝ်ၵၢင်ၸ်ႂၵူၼ်းတၢင်းၼမ် တႅပ်းတတ်းလႆႈလီယဝ်ႉ ၸၢင်ႇၶိုၼ်းမၵ်ႉမၼ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ ေပႃးမႃးတူၺ်းတႃႇလဵဝ်ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆေၵႃႈဢမ်ႇမီယဝ်ႉ သၽႃးၼႆေၵႃႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈမၼ်းယူႇမီးဝႆႉ ၼ်ႂးမိုဝ်း ၽၢႆႇသိုၵ်း ၸုမ်းမိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇၶဝ်လၢႆလၢႆ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈေၵႃႈ ယူႇတီႈၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼ်ႂးပီ 2022 ၼႆႉ ၶဝ်ၶ်ႂႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸႅတ်ႈၸႅတ်ႈၼႆထႅင်ႈယူႇ ေပႃးယူႇတီႈၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶ်ႂႈလႆႈၶ်ႂႈပဵၼ်ေတႉေတႉယူႇၼႆၸိုင်ႈ ယုမ်ႇယၢမ်ႈဝႃႈ မၼ်းေတမီးလွင်ႈလႆႈပွႆႇပၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵမ်ၽွင်ႈႄလႈ ေတၸၢင်ႈမီးေၶႃႈယွၼ်ႇယၢၼ်းေတႃႇၵၼ်မႃးေၵႃႇပဵၼ်လႆႈယူႇ။
3) ေၶႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ RCSS
မိူဝ်ႈၼ်ႂးဝၼ်းထီႉ 12 . May . 2022 လႆႈႁၼ် ေၶႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးဝႃႈ ႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ် တႃႇ ေတဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ႄၵႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၊ တႃႇေၵႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇၾႅတ်ႇတႄရႇ ဢၼ်ႄိင်ၼိူသ် လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ၊ မီးသုၼ်လႆႈတႅပ်းတတ်းႁင်းေၶႃတဵမ်ထူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇယူႇ ၼ်ႂးေၶႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ေတမီးယူႇ (3) ေၶႃႈ။ ၵၢၼ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈေၶႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႈ ထုၵ်ႇလီမီးလွင်ႈလပ်ႉလပ်ႉၽွင်ႈယူႇ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ လၢတ်ႈႄၼသင်ၵူႈလွင်ႈ မၢင်လွင်ႈေပႃးဢမ်ႇလပ်ႉ လၢတ်ႈႄၼၵူၼ်းတၢင်းၼမ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၸၢင်ႇပဵၼ်ႁဵတ်းႁ်ႂႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼမ်ႁူႉ လမ်းၶိုတ်းၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်းယူႇ။ ေတၵႂႃႇလ်ႂ ေတႁဵတ်းသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဢွၵ်ႇ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸွမ်းၵူႈၶၢဝ်း ထုၵ်ႇလီလပ်ႉလပ်ႉဝႆႉၽွင်ႈယူႇ။
Vice President (Duwa Lashi La)
4) ငဝ်းလၢႆး NUG
ငဝ်းလၢႆး NUG ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းတိုၵ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်းယၢမ်းၶတ်းၸ်ႂ တႃႇၵူႈမိူင်းမိူင်းေတၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ႈ မၼ်း တႃႇပၼ်ႁႅင်းမၼ်းႄလႈ ၶ်ႂႈႁ်ႂႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ပိၵ်ႉၵၢၼ်ၵပ်ႉသိုပ်ႇေတႃႇ (Sanction) မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းယူႇ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁ်ႂႈဢဝ်ဢေယး ၵၢၼ်ငိုၼ်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႇမီး ၵၢၼ်ၶွင်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ၵၼ်တၢင်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။ ေပႃးမႃးတူၺ်း ၵူႈမိူင်းမိူင်းေၵႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇဢွၼ်ၵၼ် ေပႃးသ်ႂႇၸ်ႂၼိူဝ် ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်း ၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈသင်ၵႃႇႁိုဝ်ေတႉေတႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇ ႁဵတ်းႁ်ႂႈပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇဢေမႇရိႇၵၢၼ်ႇ ၶဝ်ေၵႃႈ ၵမ်ႉၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပၵ်းတႃတူၺ်းတီႈ ပၢင်တိုၵ်း Russia ႄလႈ Ukraine ၵူၺ်း လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပၵ်းတႃႇတူၺ်းပႃး ၵုၼ်ထႆႇဝၢၼ်ႇလွင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း တႃႇေတဝႃႈ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းေတၸွႆႈၸုမ်း NUG ၼၼ်ႉတိုၵ်ႉ ထတ်းသၢင်ႈႁၼ်လႆႈဝႃႈ ပႃးသဵၼ် (%) မၼ်းႄဢႇဝႆႉယူႇ။
5) ၵၢၼ်မိူင်းယၢမ်းလဵဝ်
ၵၢၼ်မိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢႃႇၼႃႇၵူႈပိူင်ပိူင် မီးဝႆႉၼ်ႂးမိုဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈလဵဝ်ေၵႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇၸ်ႂႈဝႃႈ ဢႃႇၼႃႇ တႃႇေတလႅၵ်ႈလၢႆႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ မီးတီႈလၢႆလၢႆေၵႃႉသင်။ ေပႃးမႃးထတ်းသၢင်ႈတူၺ်း ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ေပႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႇသိုဝ်ႇ ေတယွၼ်းၸ်ႂႉေၶႃႈၵႂၢမ်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ထႅင်ႈ ဝႃႈ ေတလႆႈေမႃ ပဝ်ႇပဝ်ႇသူတ်ႉသူတ်ႉၵူၺ်း ၸ်ႂႈေဢႃႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈေဢႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၶႃႈေတႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၶဵၼ်ႈေၵႃႈ ဢဝ်ပဵၼ်ဢူၺ်းလီလႆႈ ဢူၺ်းလီေၵႃႈ ဢဝ်ပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ႇလႆႈ မၼ်းဢမ်ႇၸ်ႂႈပိူင်တၢႆ ဢိင်ႇၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း လႅၵ်ႈလၢႆၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ေပႃးဢဝ် ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉလၢတ်ႈၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူႈတီႈတီႈ ဢမ်ႇႁၼ်လီ ၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း လွင်ႈဝႃႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼ်ႂးမိူင်းတႆး ေတႁပ်ႉထူပ်းၵၼ်တၢင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင် မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ၼၼ်ႉေသဢိတ်း ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ယွၼ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ ယွၼ်ႉၵူႈလွင်ႈလွင်ႈႄလႈ ၵမ်ႉပႃႇၼမ် ဢၼ်ေတၶဝ်ႈႁူပ်းထူပ်းၵၼ်တၢင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ေတပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼ်ႂးမိူင်းသၢၼ်လွႆတႆးၵမ်ႉၼမ်ယဝ်ႉ။
6) ၵၢၼ်ၸုၵ်းမၼ်ႈမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း
ေပႃးမႃးတူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈႄလႈ ၸုမ်း NUG ၶဝ်ၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်း တႃႇေတမႃးၸွႆႈႄၵႈၶၢႆပၼ်ႁႃၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပႃးသဵၼ်း (100%) မၼ်းယဝ်ႉ မိူဝ်ႈႄတႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယိပ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းႄလႈ လုၵ်ႈၸုမ်း NLD ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်း ၸုမ်း UN R2P ႄလႈ USA ၶဝ်ေတႉေတႉဝႆႉယူႇ ၵူၺ်းၼႃႈ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်လဵၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းေတႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ေတႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢဝ် Policy ႄလႈ မူႇပိူင်ေသ လဵၼ်ႈၸွမ်းၵူၺ်း ေပႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႇသိုဝ်ႇမၼ်းထႅင်ႈေၵႃႈ ေတႃႇၼၼ် ၽူႈၼင်ႈလုမ်းၽွင်းလူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇဢေမႇရိႇၵၢၼ်ႇ (တၢၼ်ႇဢမၢတ်ႉၵျီး) ၵမ်ႉဢမ်ႇပႆႇထွၼ်ႇတူဝ်မၼ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်းပႃးထႅင်ႈၵွၼ်ႇ တိုၵ်ႉၼင်ႈဝႆႉတီႈလုမ်း ဝဵင်းလူင်တႃႇၵုင်ႇဝႆႉယူႇ ေတလႆႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ပၼ်ႁႃလူင်ၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇဢေမႇရိႇၵၼ်ႇၶဝ်ေၵႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ လိူဝ်ေသ ၸ်ႂႉလၢႆးလီ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီသဵၼ်ႈတၢင်းလ်ႂထႅင်ႈၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵဵမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈလူင် တူႇဝႃႇ (Duwa Lashi La)ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႈၸုမ်း NUG ေတလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵူႈဝဵင်းၽ်ႂဝဵင်းမၼ်း တွၼ်ႈၽ်ႂတွၼ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉၼႆ ယူႇတီႈၸွမ်ၸိုင်ႈဢေမႇရိႇၵၼ်ႇ တၢင်းၶိုၼ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈဝႃႈ ႁ်ႂႈဢွၼ်ၵၼ် ႄၵႈၶၢႆပၼ်ႁႃလွင်ႈၵတ်ႉယဵၼ်ၵၼ်ဢဝ် ႁ်ႂႈၶဝ်ႈႁႃဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ဢဝ်ၼၼ်ႉ လီတီႈသုတ်းယဝ်ႉၼႆ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ပၢင်သပ်ႉလႅင်းၶၢဝ်ႇတီႈ Washington မႃးမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ ေပႃးထတ်းသၢင်ႈတူၺ်း ငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈ ၸဵမ်ၼ်ႂးမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းတူၺ်းၼႆၸိုင်ႈ ေတႁူႉၵၼ်လီလီယူႇဝႃႈ ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသင်ၼႆၼၼ်ႉ။
7) ႄၶႇႄလႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ
မိူင်းႄၶႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီ ပဵၼ်မိူင်းၸမ်ၸ်ႂၵၼ်တၢင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ပၢၼ်ႇသိုပ်ႇပၢၼ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽ်ႂၽ်ႂေၵႃႈ ေတဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉၵၼ်ယူႇ ပၼ်ႁႃလူင်မိူင်းမၢၼ်ႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႄၶႇေၵႃႈ တိုၼ်းၶဝ်ႈလဵၼ်ႈၸွမ်းမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ေပႃးမႃးတူၺ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယိပ်းသိမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း လႆႈေတႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းပႃးတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႈၶွင်မိူင်းႄၶႇၵမ်ႉၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၼ်ႂးမိူင်း ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်ၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇယဝ်ႉ။ ေပႃးမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ေတဢဝ်ဢေယး သူင်ႇသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃးၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈလ်ႂ ေတဢဝ်ဢေယး ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇမႃးမိူဝ်ႈလ်ႂေၵႃႈ ယူႇတီႈမိူင်းႄၶႇႄလႈ မိူင်းရသျႃး တိုၼ်းယူႇၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈေသ သၢၼ်ၶတ်းမႃးၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႄၶႇၶ်ႂႈႁ်ႂႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိပ်းၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႆႉၵူၺ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇေတၶိုၼ်းေမးပၵ်းတင်ႈ ပၢႆးမၢၵ်ႇမီးမိူင်းႄၶႇလႆႈလီၼၼ်ႉ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈေၵႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်လွင်ႈပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းႄၶႇယူႇ ၽွင်းယၢမ်းသိုၵ်းယိပ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၼ်ႂးမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉေၵႃႈ ၵႃႉၶၢႆႇသိုဝ်ႉ ပၼ်ၵႃႈမၼ်းလႆႈေပႃးေပႃးေသ လႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႇၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်း လႆႈၼမ်လႆႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းႄၶႇၼႆႉ ၽ်ႂၶ်ႂႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ပဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းမၼ်း ေပႃးမီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီယူႇၼႆၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းပၼ်ႁႅင်းႄလႈ ၵမ်ႉထႅမ်ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ်ႉ။
8) တွၼ်ႈသွၼ်တႆး
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ထုၵ်ႇလီေမႃဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ်ၼမ်ၼမ်ယဝ်ႉ ပိုၼ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းလင်ၼၼ်ႉ တႆးပဵၼ်သင်မႃး မိူင်းတႆးပဵၼ်သင်မႃး ၶိူဝ်းတႆးယၢမ်ႈပဵၼ်သင်မႃး သိုၵ်းတႆးႁဝ်းယၢမ်ႈမီးပၼ်ႁႃသင်ၵၼ်မႃး မိူင်းတႆးၽ်ႂယႃႉ ၽ်ႂၵဝ်း ၽ်ႂၸႅၵ်ႇ ပၼ်ၽ်ႂၼႆၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီႁူႉ ထုၵ်ႇလီလဵပ်ႈႁဵၼ်းႄလႈ ထတ်းသၢင်ႈၸွမ်း ေပႃးဢမ်ႇႁူႉႁ်ႂႈေမႃလႅပ်ႈႁဵၼ်း ေပႃးဢမ်ႇပွင်ႇ ႁ်ႂႈေမႃလူႇဢၢၼ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းၼမ်ၼမ် ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်သိုၵ်း မၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈဝၢႆး မၼ်းၵႂႃႇဝၢႆး။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽွင်းၸုမ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မီးပၼ်ႁႃေတႃႇၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼ်ႂးမိူင်းတႆး ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ပႃးၽၢႆႇလ်ႂႄလႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီေမႃးသင်ၸွမ်း။ တွၼ်ႈသွၼ်တႆး မိူဝ်ႈ 1949 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တႅၵ်ႇယႆႈၵၼ်ေသ ဢဝ်ပဵၼ်ၵႂႃႇသွင်ၽၢႆႇသွင်တၢင်း ၽၢႆႇၼိုင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးမိူင်းတႆးေသ မႃးၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးယဝ်ႉ ဢဝ်ၶိုၼ်းမိူဝ်းယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်းတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ယဝ်ႉမႃးသၢင်ႈပၼ်ႁႃလူင်ၼ်ႂးမိူင်းတႆး ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉႄလႈ တီႇမူဝ်ႇ ထႅင်ႈေသ ႁဵတ်းႁ်ႂႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး တႅၵ်ႈယႆႈၵၼ် ၽိတ်းေမႃးၵၼ် မႃးယႃႉပႃးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈမိူင်းၸိုင်ႈတႆးမိူၼ်ၵၼ် မႃးေတႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
RCSS/SSA And SSPP/SSA
9) သိုၵ်းတႆးပဵၼ်မႃးလၢႆၸုမ်း
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတႆးလႆႈပဵၼ်မႃးလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်ၸုမ်းလဵဝ် ၵွၼ်ႇလဵဝ်ၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉေၵႃႈ ၵွပ်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉပၢႆးဝူၼ်ႉ ၸုမ်းပႃႇတီႇၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈ မႃးသ်ႂႇပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းတႆးမီးသွင်ၸုမ်း ၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဢဝ်ဝႃႇတမၢၵ်ႉၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉပဵၼ်ယ်ႂႇေသ ၽၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ဢဝ်ပိူင်တီႇမူဝ်ႇ ပဵၼ်ယ်ႂႇယဝ်ႉ တိုၵ်းေတႃးၵၼ်မႃး ပၢၼ်ႇသိုပ်ႇပၢၼ်ႇေတႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈႄတႇပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁွႆးမိုဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုမ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆေၵႃႈဝႃႈလႆႈမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ႇၵူႈပွၵ်ႈ တႆးႁူႉၵၢၼ်မိူင်း တႆးႁူႉပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇေပႃးမီးၼမ် ၵမ်ႉၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ေသ ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၵၼ် ဢမ်ႇဢဝ်ၵၼ်ဝႃႈ ၵူၺ်းႁူႉၶ်ႂႈႁဵတ်းလၢႆးၽ်ႂလၢႆးမၼ်း ၽၢႆႇၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်သမ်ႉၶ်ႂႈႁဵတ်းမဵဝ်းၼိုင်ႈ သမ်ႉထၢင်ႇလဵၵ်ႉၸုမ်းၸိူဝ်းၵူၼ်းဢမ်ႇမီးပၺ်ႇၺႃႇတၢင်းႁူႉၶဝ် ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼမ်သမ်ႉ ဢမ်ႇၶ်ႂႈၶၢမ်ႇၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်ထၢင်ႇလဵၵ်ႉေသ ဢဝ်ၵၢၼ်ထူပ်းမိုဝ်းပဵၼ်ယ်ႂႇ ၽိတ်းေမႃးၵၼ် တႅၵ်ႈယႆႈၵၼ်မႃး။
10) ထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇႁဵတ်းႁိုဝ်
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢိင်ႇၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးေယးၵႃႇေၵႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ဢိင်ႇၼိူဝ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်ႈသိမ်းဢႃႇၼႃႇေၵႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ဢိင်ႇၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးပၢႆးဝူၼ်ႉတႅၵ်ႈယႆႈၵၼ်ေသ တႆးေတႃႇတႆးတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉေသ ႁဵတ်းႁ်ႂႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈ လႆႈဢိုပ်းလႆႈယၢပ်ႇမႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉႄလႈ ၼ်ႂးမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းတႆးႄလႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈပၢင်တိုၵ်းတႆးေတႃႇတႆးၵူၺ်း ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵူႈပိူင်ပိူင် ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၼၼ်ႉ ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းထုၵ်ႇလီၵိုတ်းႄလႈ ႁ်ႂႈမီးလွင်ႈၵတ်ႉယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်မိူင်းပဵၼ်သင်ယူႇ ၵၢၼ်သိုၵ်းပဵၼ်သင်ယူႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတၢမ်းဝႆႉေသၵွၼ်ႇ ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတႆးတၢင်းသွင်ၸုမ်း ထုၵ်ႇလီဝူၼ်ႉၵၼ်ထိုင်ဝႃႈ ႁဝ်းေတႁဵတ်းသင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း တီႈလႆႈလူႉ တီႈလႆႈပၢႆႈ တီႈလႆႈတၢႆယၢၼ်ၵႆၵႂႃႇပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၶဝ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉၼႆၵူၺ်း လူဝ်ႇဝူၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းေတလႆႈယူႇလီၵိၼ်လီႄလႈ လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆလႆႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်လွင်ႈလိူဝ်ေသပိူၼ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတႆးယူႇၼ်ႂးမိူင်းေတႉ ေတဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉပဝ်ႇလႆႈ တူဝ်ႉဢေယးလႆႈေသတႃႉေၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇေတႉ တႃႇေတလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၼိုင်ႈတႃဢွၼ်ႇၵူၺ်းေၵႃႈ ေပႃးယၢပ်ႇယဵၼ်းႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇပႆႇၸ်ႂႈၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇေတၶတ်းႁူဝ်ႁိူဝ်း ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းလူဝ်ႇလႆႈလႆလွင်ႈလူင်းၸွမ်းၼမ်ႉၼွၵ်းေသ ပ်ႂႉၵုမ်းထိင်းတူၺ်းႁူဝ်မၼ်းၵူၺ်း သင်ၽ်ႂၶတ်းၼမ်ႉေၵႃႈ ၵူၼ်းတၢင်းႁိူဝ်းၸၢင်ႇေတပိၼ်ႈတူၵ်းၼမ်ႉၸုမ်ၵႂႃႇ။
General Yawd Serk and Min Aung Hlaing
11) ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ႄၼပီေတႃႇ
ဢၼ်ပိူၼ်ႈၶ်ႂႈပၼ်ေတႉ ပိူၼ်ႈေတပၼ်ယဝ်ႉ ဢၼ်ေတေမႃဢဝ် ေတဢမ်ႇဢဝ်ၼၼ်ႉ မီးတီႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၵူၺ်း မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ 1996 ၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇေတတႅမ်ႈလၵ်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ယိုၼ်းမိုဝ်းမႃး တႃႇေတႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တၢင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းတႆး ဢၼ်ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဝႆႉၵၼ်ၸွမ်းတၢင်း SPDC ၼၼ်ႉ ေတပဵၼ် ၸုမ်း SSPP/SSA ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ႇလူင် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (ဢမိဝ်းတႃးၺီႇလႃႇၶၢမ်ႇ) ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽႅင်ပႅင်းႄလႈ မိူၼ်ၼင်ၸုမ်းပႃႇတီႇ SNLD ၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းေသ ဢွၵ်ႇပၢႆႈမႃးပႅတ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ႇလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပႅၵ်ႈသမ်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပႃးတႆးေသတႃႉေၵႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ႇလူင်ၼၼ်ႉၵႂႃႇမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ မိူၼ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼင် ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၶဝ် တူၵ်းယွၼ်းႁ်ႂႈလႆႈၼႃႈတီႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႁင်းေၶႃ ႁ်ႂႈတႅပ်းတတ်းေသ တႅမ်ႈလူင်းပၼ်ၼ်ႂးမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း 2008 ၵမ်းလဵဝ်ၼႆႉေၵႃႈပႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ပဢူဝ်း လွႆ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉေၵႃႈ တူၵ်းယွၼ်းပႃးမိူၼ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းတႆး ပႃႇတီႇၸုမ်းလ်ႂ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸုမ်းလ်ႂ သၢၼ်ၶတ်းေသၸုမ်းႄလႈ ၸၢင်ႇလႆႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸ်ႂၵၼ်ေသ မၵ်ႉမၼ်ႈ ၸႅၵ်ႈဢဝ်မိူင်းတႆးၵႂႃႇပဵၼ် ၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႁင်းေၶႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽ်ႂမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁူႉႁၼ်ငိၼ်းၸွမ်းမၼ်းလီလီၼၼ်ႉ ေတလႆႈႁၼ်ဝႃႈပဵၼ် တွၵ်ႇတႃႇ ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်း (ဢၼ်လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ေၵႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉထူပ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉမၼ်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႄလႈ ၶ်ႂႈႄမးတႃးၼႃႈတႃးတႃႇမၼ်း တွၼ်ႈတႃႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်းၼႃႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၼၼ်ႄလႈ မၼ်းၸၢင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽ်ႂၶ်ႂႈလႆႈသင် ၽ်ႂၶ်ႂႈပဵၼ်သင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ေတၶတ်းၸ်ႂႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ေတၶတ်းၸ်ႂ ၸွမ်းၸ်ႂပၼ် ႁ်ႂႈသူင်ႇၵူၼ်းလူင်သုင်သုတ်းသူၶဝ်မႃးၵၼ် ၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ၵူၼ်းလူင်သူၶဝ် ဢၼ်တၢင်ႇတူဝ်မုၵ်ႉၸုမ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉေၵႃႈ ယူႇတီႈတူဝ်မၼ်းေတေၵႃႉထူပ်း ေတႃႇေၵႃႉပႃးၼႆမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။
12) တႆးေတၵႂႃႇေတႃႇလွင်းသင်
ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉထူပ်းယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉပႃး ၶႅပ်းၽၢႆႉ ပိူၼ်ႈတႃႇေတေပႉႁဝ်းပႃးမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸ်ႂႈဝႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းသင်ႄလႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ဝႃႈ တီႈဢၼ်မ်ႂးၶ်ႂႈလႆႈ ေၶႃႈတူၵ်းလူင်းတီႈႁဝ်းေၵႃႈေတမီး တီႈႁဝ်းေတၶ်ႂႈဢဝ်ၵႂႃႇေတႃႇလွင်းၵၼ်တၢင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈေၵႃႈေတမီး ၵူၺ်းၼႃႇ ၵၢၼ်ေတႃႇလွင်းႁဝ်း ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၼ်းေတမျၢတ်ႇ ၸွင်ႇမၼ်းေတသုမ်း ၸွင်ႇမၼ်းေတလႆႈ ဢလၢင်းမၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶဵၼ်ႇႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ေပႃးေတၵုမ်ႇယူႇ ၼ်ႂးထိူၼ်ႇေသ ဢမ်ႇၵႂႃႇ ဢမ်ႇႁဵတ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢမ်ႇႁႃ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇလဵၼ်ႈသင်ၸွမ်းၼႆၸိုင်ႈ ယူႇလၢႆလၢႆယူႇေၵႃႈ (ဢမ်ႇၵႂႃႇေၵႃႈ) မိူၼ်ၼင်ႇသုမ်းယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ေတႃႇလွင်းဢၼ်ဝႃႈ တီႇမူဝ်ႇႄလႈ ၾႅတ်ႇတႄရႇၼၼ်ႉ ေတႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸိင်ႇၼၼ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ လၢႆဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆးေသပွၵ်ႈ လွင်ႈတီႇမူဝ်ႇႄလႈ ၾႅတ်ႇတႄရႇၼႆႉ ႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇ ႁဝ်းလူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢႃႇၼႃႇသုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉေၵႃႈ သင်ႁဝ်းမီး ဢႃႇၼႃႇ သုၼ်ႇလႆႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းတႆးေၵႃႈ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ ပူၵ်းပွင်လႆႈ မိူင်းတီႇမူဝ်ႇႄလႈ ၾႅတ်ႇတႄရႇ မိူၼ်ၵၼ်ယူႇ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူင်းတႆးၼႆႉ ယၢမ်ႈလႆႈပဵၼ် Federal Of Shan State မႃးမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉလူး။
Photo: Seng Serk
13) တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ်
မိူဝ်ႈၼ်ႂးဝၼ်းထီႉ 01 February 2021 ဝၼ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇၶဝ် ၶိုၼ်ႈသိမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်တၢင်ႇသုတ်း ၸုမ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶၢတ်း လွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ေတလႆႈႁၼ်ဝႃႈပဵၼ် ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၊ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼၼ်ႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼႃႇ မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈသုၼ်ႇတူဝ်ၶႃႈေတႉ ဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းႄလႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ႈၸွမ်းေသဢိတ်း ယွၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးတၢင်းၼႃႈၼႆႉ ေတပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယိပ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈပဵၼ် လွင်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ေၶႃႈဢၢင်ႇဝႃႈ ယွၼ်ႉသၢႆမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၽိတ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း မၼ်းမီးလၢႆလၢႆလွင်ႈတီႈ ၼ်ႂးႄၵႈၵၢင် ၸုမ်းပႃႇတီႇႁႅင်းလူင် NLD ႄလႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃၼ်ႂးႄၵႈၶဝ်သွင်ၸုမ်းၼႆႉၵူၺ်းႄလႈ တႆးဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်း ဢႃးလူမ်းၵူၼ်းတၢင်းၼမ်ႄလႈ ၵႃႈၸွမ်းလင် ၸုမ်းၼိုင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈ ၽွင်းယၢမ်းၸုမ်းၶဝ်သွင်ၸုမ်း တႅၵ်ႈယႆႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းလူဝ်ႇေမႃဢဝ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီမၼ်း ပၼ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းႄလႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း သၢင်ႈသီႈႄလႈ ၼူၵ်ႉယုင်းၽိတ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တႆးၵႂႃႇႄၶႇေၵႃႈတႆးၽိတ်း တႆးၵႂႃႇဢဝ်မႆႈေသႇေၵႃႈ တႆးေၵႃႉၼၼ်ႉ ၸုမ်းေၵႃႉၼၼ်ႉ ေတတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူၺ်း။ လွင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈသိမ်းဢႃႇၼႃႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၼ်ႂးႄၵႈၵၢင်ၶဝ်ၼင်ၵၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ၵႂႃႇလဵၼ်ႈသင်ၸွမ်းၶဝ် တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းေၵႃႈ လူဝ်ႇေမႃယူႇႁင်းၵူၺ်းႁဝ်း မိူၼ်ၼင် လွၵ်းလၢႆး ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၶဝ်ၼႆႉ ၸ်ႂႉတိုဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁႅင်းယ်ႂႇၵႃႇႁိုဝ်ယ်ႂႇ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင် ၶ်ႂႈၶိုၵ်ႉၵႃႇႁိုဝ်ၶိုၵ်ႉ ေပႃးၵႂႃႇၶတ်းပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈလွၵ်း မႅၼ်ႈလၢႆးမၼ်းေၵႃႈ ႁူႉတိုၼ်းေတၵွႆႇႄလႈ ေတယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူၺ်း ၽွင်းယၢမ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈသုၵ်ႉသၵ်ႉယူႇၼႆႉ လူဝ်ႇေမႃလဵၼ်ႈလူဝ်ႇေမႃဝၢင်းၽႅၼ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ၽ်ႂမၼ်း ႁ်ႂႈမၼ်ႈၵိုမ်း မိူၼ်ၼင် လွၵ်းလၢႆး ၸုမ်းသိုၵ်း AA ၶဝ်ၼႆႉႁဵတ်းၵူၺ်း။
ၵၢၼ်ၶတ်းပိူၼ်ႈၼႆႉ မီးၶိင်ႇမီးၶၢဝ်းမၼ်း ဢမ်ႇၸ်ႂႈဝႃႈ ေတလႆႈၶတ်းပိူၼ်ႈေသႇေသႇ ေတလႆႈေမႃတူၺ်းပႃးငဝ်းလၢႆးပိူၼ်ႈ ငဝ်းလၢႆးႁဝ်းလီလီ ေပႃးဢမ်ႇေမႃတူၺ်း ဢမ်ႇေမႃထတ်းသၢင်ႈ လီလီေသၶတ်း ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸၢင်ႇယၢပ်ႇမႃးဝၢႆးလင်ၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢႃႇၼႃႇမီးၼ်ႂးမိုဝ်းၽ်ႂ ၽ်ႂသမ်ႉယိပ်းၵုမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၽ်ႂသမ်ႉ မီးဢႃႇၼႃႇတႅပ်းတတ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉလႆႈ လူဝ်ႇလႆႈေမႃတူၺ်း ေမႃႁၼ် ၶွင်လီၶွင်ဝၢၼ်ႈ ပိူၼ်ႈေပႃးမႃးတမ်းပၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉ တႃႇေတဢဝ်မႃးၵိၼ်ၵူၺ်း တိုၵ်ႉၵူဝ်ယူႇ တိုၵ်ႉဢိုၼ်ဢိူဝ်ႈၵူၺ်းေတႉ တိုဝ်ႉတၢင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တႃႇေတလႆႈမႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉယၢပ်ႇယဵၼ်းဝႆႉယူႇ ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈ ႁၼ်တၢင်းၵိၼ်တၢင်းၼႃႈေတလႆႈ ၵိၼ် ေတလႆႈဢဝ်ၵူႈဢၼ် လိူဝ်ေမႃတူၺ်းပႃးထႅင်ႈဝႃႈ ၸွင်ႇမၼ်းၼဝ်ႈ ၸွင်ႇမၼ်းလီ ၸွင်ႇမၼ်းမီးၵွင်ႉပႃးၼ်ႂး ၶွင်ၵိၼ်ၼၼ်ႉ ၼႆပႃးထႅင်ႈယူႇ။
ၵၢၼ်မိူင်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ေတလႆႈၶၢမ်ႇယၢပ်ႇ ေတလႆႈၶၢမ်ႇၸိုဝ်ႈသဵင်ႈလူႉဢိတ်းဢိတ်းယဝ်ႉ တႃႇေတဢဝ်မုၵ်ႉၸုမ်း တႃႇေတဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းယူႇလွတ်ႈလႆႈလီလႆႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း ယႃႇေပတူၺ်းၵႆ တူၺ်းတီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် NUG ၶဝ်မီးၼၼ်ႉၵူၺ်းလႃႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈ ၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈေၵႃႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းေၵႃႉၼႆႉပဵၼ် ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇၼႆေသ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ ၸုတ်ႇႁိူၼ်းေယးပႅတ်ႈေၵႃႈမီး ၽၢႆႇၸုမ်း PDF ၶဝ်ေၵႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆေသ ဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆေၵႃႈမီး ေပႃးတူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ယိူၼ်ဢွၼ်ႇၵူၺ်း။ ၽိူဝ်ႇေသ ပၢႆးမၢၵ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် ေယးၵႃႈေၵႃႈလႆႈၵူဝ် သမ်ႉပၢႆႈပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈေသ ဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၵိၼ်တီႈယူႇတီႈၼွၼ်း ယူႇၼ်ႂးထိူၼ်ေသ ဢမ်ႇႁၼ်လႅင်း ဢမ်ႇႁူႉေတလႆႈမိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈဝၢၼ်ႈ တီႈႁိူၼ်းထႅင်ႈမိူဝ်ႈလ်ႂ ၽွင်းယၢမ်း ၵပ်းၵိၼ်းယူႇၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈေမႃယူႇၸွမ်းႄလႈ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ ဢဝ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယူႇလွတ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
- သႅင်သိုၵ်း
- www.saisengserk.com
