လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (Child Development)

                         လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းလမ်လွင်ႈလႄႈ လွင်ႈယႂ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ်မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵၼ် ၵူႈၵေႃႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း မိူင်းၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶဝ်ၼႆ ပိူၼ်ႈဝႆႉၵႃႈၶၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်ႉၼိူဝ် လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇ (Child Development) လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိူၼ်ႈတေႉတေႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈၶဝ်တေႉ ဢမ်ႇပေႃးႁူႉပွင်ႇၸႂ်လီလႄႈ သုၼ်ႇၸႂ်လွင်ႈ လုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်းၶႃႈၶဝ်သင်တေႉတေႉ ပေႃးဢဝ် ၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းၶေႃႈမုၼ်း ယူႇၼီႇသႅမ်ႉ (UNICEF) ၶဝ်ဝႃႈၸိုင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ မီးလွင်ႈယူမ်ႈယွမ်းၼမ်ဝႆႉတေႉတေႉ မၢင်ၵေႃႉ မီးပၼ်ႁႃတူဝ်ၶိင်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈယူႇၼႂ်းတွင်ႉမႄႈၼၼ်ႉမႃးၵမ်းလဵဝ်ၵေႃႈမီး။

                        တီႈယူႇၼီႇသႅမ်ႉ (UNICEF) ၶဝ်ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇၼႂ်းပီႊ 2020 ၼၼ်ႉတေႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇတွင်ႉမႄႈမႃးသေ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ၶၢတ်ႇထၢၼ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ (Vitmin) ၼၼ်ႉၼႂ်း 100% တေမီးယူႇ 72% ၼႆယဝ်ႉ. လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးသေ ဢမ်ႇမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်း မီးပၼ်ႁႃတီႈဢွၵ်းဢေႃလႄႈ ႁူဝ် ၊ ဢၢင်ႇၵႃႇတူဝ်ၶိင်း ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးတၢင်းၼမ်ၼႆဝႆႉ ယူႇ။

                        လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (Child Development) ၼႆႉ မၼ်းတေမီးယူႇလၢႆလၢႆၶၵ်ႉ တွၼ်ႈဝႆႉယူႇ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ယႂ်ႇၵႂႃႇၸွမ်း ဢႃႇယုလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းၵူၺ်း ၼႂ်းၵႄႈလႂ် လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင် ၊ ၼႂ်းဢႃႇယုလႂ် ၶဝ်တေလႆႈႁူႉသင်မေႃသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၽၢႆႇ ၽူႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶဝ် လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် လူင်းထုၼ်းငိုၼ်ႈတွင်းသေ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁႃဢွၵ်ႇ မႃးဝႆႉပၼ်ယူႇ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (Child Development) ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ

• မိူဝ်ႈတိုၵ်ႉပႃးတွင်ႉ

                           တိုၵ်ႉတေမီးၸၼ်တႄႇပႃးတွင်ႉ ထိုင် ပေႃးၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမိူင်းမႃး။

• မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်းတိုၵ်ႉၵိၼ်ၼူမ်း

                            မိူဝ်ႈတုၵ်ႉၵိူတ်ႇႁၼ်ၼႃႈမိူင်းမႃး တေႃႇထိုင် 12 လိူၼ်။

• မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉတႄႇမေႃလုၵ်ႉပႆ

                            မိူဝ်ႈလႆႈ 1 ပီႊ တေႃႇထိုင် 3 ပီႊ။

• ပၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅၼ်

                           မိူဝ်ႈဢႃႇယုလႆႈ 4 ၶူပ်ႇ ထိုင် 12 ၶူပ်ႇ

                        ၸိူဝ်းၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶိင်ႇလႂ်ၶၢဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းမီး လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းမႃးပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း မိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶဝ်တေႉၵေႃႈတေ ငၢႆႈတွၼ်ႈတႃႇၶဝ်ယူႇ ပေႃးတွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတေႉ လႆႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ မၼ်းမီးလွင်ႈယၢပ်ႇဝႆႉတေႉတေႉ ယူႇတီႈၵေႃႉပဵၼ်ပေႃးလႄႈမႄႈ လႆႈယူႇႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ်မႃးသေ တႄႇမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ပဵၼ်မႄႈၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇမီးပိုၼ်ႉႁူႉငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီလႄႈ လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆၸိုင် မၼ်းၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ယၢပ်ႇၸႂ်တွၼ်ႈတႃႇ ပေႃႈမႄႈမၼ်းလႄႈ လိုၼ်းသုတ်းၸၢင်ႇမႃးတုမ်ႉတိုဝ်ႉပႃး ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉပႃးၼိုင်ႈဢၼ်ယူႇ။

                        ယိူင်းဢၢၼ်းတီႈလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၶိုၼ်းမႃးပိၼ်ႇပႆႇလႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၵၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈမီးၽွၼ်းလီ တွၼ်ႈတႃႇၵေႃႉပဵၼ်မေႃသွၼ်ၶူးသွၼ်ၶဝ်လႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်မၼ်းၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇၵႂႃႇယူႇ။ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း တေမီးလွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (Child Development) မႃးလႆႈလီလီၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ်မႄႈ ၊ ၶူးသွၼ်မေႃသွၼ် ဢိၵ်ႇပႃးၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်မၼ်းတေ လႆႈႁူႉယူႇမီး (4) လွင်ႈ

1. လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးတူဝ် ( Physical Development)
2. လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးၸႂ် (Emotional Development)
3. လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇႁူႉႁၼ် (Cognitive Development)
4. လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇတူင်ႇဝူင်း (Social Development)

                        ပေႃးမႃးတူၺ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလုၵ်ႉဢဝ်တေမီးၼႂ်းတွင်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ပေႃးၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇႁၼ်ၼႃႈ မိူင်းၵူၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉမိူဝ်ႈၵေႃႉလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉ ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈႁူႉဝႆႉလႄႈ ပွင်ႇၸႂ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တေမီးယူႇ (4) ႁူဝ်ၶေႃႈတၢင်းၼိူဝ်ၼႆႉဝႆႉယူႇ။ ပေႃးထၢမ်ႇပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၶူးသွၼ် ၸွင်ႇႁၵ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်းႁႃႉ ၸွင်ႇႁၵ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းႁဝ်းၵၼ်ၶႃႈႁႃႉၼႆ တေဢွၼ်ၵၼ်တွပ်ႇဝႃႈ ႁၵ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၽႂ်မၼ်းမိူၼ်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယူႇ။ ႁဝ်းႁၵ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်း ႁၵ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈ တွၼ်ႈတႃႇတေပဵၼ် ႁႅင်းၵမ်ႉလူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းတေလႆႈႁူႉ လွၵ်းလၢႆးပူၵ်းပွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (Child Development) ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းလီလီပႃးၵၼ်ယူႇ။

• လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးတူဝ် (Physical Development)

                        တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးတူဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၸွမ်း ဢႃႇယုလႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ၵိၼ်ယိမ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်တူၺ်းထိုင်လူမ်းလႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၵေႃႈ မၼ်းလမ်လွင်ႈ လွင်ႈယႂ်ႇၵၼ်တေႉတေႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်း တူင်ႇယၢင်ႇမၼ်း ယွၼ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း မီးလွင်ႈၶၢတ်ႇၵၢၼ်ၵိၼ်ယိမ်ႉလႄႈ ဢႃႇယုပေႃးမီး 7 ၶူပ်ႇယဝ်ႉ တိုၵ်ႉလႆႈႁၼ်တူဝ်ၵူၼ်းႁဝ်း ပွၵ်းပွၵ်းဝႆႉၵေႃႈမီးယူႇ။

                    ပေႃးဝႃႈတေႉမၼ်း ပေႃးလႆႈဢႃႇယု 7 ၶူပ်ႇယဝ်ႉ တူဝ်ၶိင်းၵေႃႈလူင်ယႂ်ႇမႃး ၸဵမ်ၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇ တေလႆႈမီးလွင်ႈ ႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၸွမ်း ပၢၼ်ႇလႂ် ပၢၼ်ႇၼၼ်ႉပႃးၸွမ်းၵၼ်ယူႇ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢင်ၵေႃႉ ယွၼ်ႉ ပေႃးမႄႈဢမ်ႇမီးပိုၼ်ႉႁူႉ ၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီ ၵၢၼ် ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ ၵၢၼ်လုမ်းလႃး တူၺ်းထိုင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဝ်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉသႃလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း မိူဝ်ႈၽွင်းပႃးတွင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ သင်ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၵေႃႈ လုၵ်ႈလၢင်းႁဝ်း မၢင်ၵေႃႉယွၼ်ႉမႄႈမၼ်းၵိၼ်ၸႄးလႄႈ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးလုၵ်ႈလၢင်းတူဝ်ၶိင်းဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၵေႃႈမီး မၢင်ၵေႃႉၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ႁူဝ်ယႂ်ႇလိူဝ်သေတူဝ်ၵေႃႈမီး မၢင်ၵေႃႉၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃးသၢႆတႃဢမ်ႇလီၵေႃႈမီးတၢင်းၼမ်ဝႆႉယူႇ။ တူဝ်ယၢင် ၵၢၼ်ႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးတူဝ်ၼႆႉပဵၼ်

1. ၸွမ်းတူဝ်ၸွမ်းၶိင်းမီးလွင်ႈယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။
2. ၼမ်ႉၼၵ်းတၢင်းသုင်ၵေႃႈ ယႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်ႈမႃး။
3. ပၢႆးဝူၼ်ႉ ဢွၵ်းဢေႃၵေႃႈ ႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈမႃး။
4. မိုဝ်း ၊ ၶႅၼ် ၊ မၢၵ်ႇတႃ ယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။
5. ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးလႆႈဝႆးလိူဝ်ၵဝ်ႇမႃး။
6. ၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉ ၵၢမ်ႈၶႃ ၵေႃႈယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။
7. ၶူၼ်ႁူဝ် ၶူၼ်တႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်း. ၸွမ်းၼင်ႇဢႃႇယုလႄႈ သၽႃဝၵူၼ်း။

                        လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (Child Development) ၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း တေလႆႈမီးမိူၼ်ၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပေႃးႁဝ်းပဵၼ်ၶူးသွၼ် ပဵၼ်ပေႃႈမႄလုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁဝ်းတေလႆႈႁူႉလွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းႁဝ်းလႆႈလီလီ ပေႃးႁဝ်းႁူႉလွင်ႈ ႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းလီလီ ၼၼ်ႉႁဝ်း ၸွင်ႇၸၢင်ႇသွၼ်ပၼ်လိၵ်ႈၶဝ်လႆႈလီလီလႄႈ ပၢၼ်လႂ်ၶဝ်ၵျိုၵ်ႈလဵၼ်ႈ ပၢၼ်လႂ်ၶဝ်ပဵၼ်ၽွင်းလူၼ်း ပၢၼ်လႂ်ၶဝ်ပဵၼ်သင်ၼႆ ၶူးမၼ်းၸွင်ႇၸၢင်ႈၸတ်း ႁူဝ်ၶေႃႈၽႃႇသႃၵၢၼ်သွၼ်မႃးလႆႈလီလီယဝ်ႉ။

• လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇပၢႆးၸႂ် (Emotional Development)

                        ပေႃးထၢမ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ၸွင်ႇၶဝ်မီးတေႃးသႁႃႉၼႆၸိုင် မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈတေလၢတ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇမီးတေႃးသ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းမႆႈၸႂ်သင်ၼႆၵၼ်ၵူႈၵေႃႉယူႇ။ ပေႃးဝႃႈတေႉတေႉမၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ၶဝ်ၼိုင်ႈၶႅၼ်းမီးတေႃးသယႂ်ႇလိူဝ်သေၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းလႄႈ မီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉယူႇ

ဝၢႆးသေလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းတွင်ႉမႄႈမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ တေဢွၼ်ၵၼ်လႆႈငိၼ်းသဵင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႆႈဢွၵ်ႇမႃးၵမ်းလဵဝ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ မၼ်းႁွင်ႉႁႆႈလႃႇၼႆၸိုင် မၼ်းမီးလွင်ႈတၢင်းမႆႈၸႂ်တွၼ်ႈတႃႇတူဝ်မၼ်း လွင်ႈႁူမ်ႈလူမ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈမၼ်းယူႇ ၼႂ်းတွင်ႉမႄႈမၼ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈၵိၼ်သင်ၵေႃႈၵိၼ်လႆႈ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်သင် ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင်သင် ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈသင်တေႉတေႉ လိုၼ်းသုတ်းမၼ်း ဢွၵ်ႇၼႂ်းတွင်ႉမႄႈမၼ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ တွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁွင်ႉႁႆႈၼႄဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် ၊ ပေႃးမူတ်ႉဢွၼ်မႃးၶူပ်းၵေႃႈ ၸဵပ်းဢိူဝ်ႈၼႆၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼႄလႄႈ လိူဝ်သေႁွင်ႉႁႆႈၼႄယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႇမီးလွၵ်ႈလၢႆးသင် လၢတ်ႈၼႄပိူၼ်ႈ ပေႃးၶႂ်ႈၵိၼ်လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ် ဢၼ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းသေမဵဝ်းမဵဝ်းၼၼ်ႉ သင်မၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၼႆၸိုင် တေၵမ်တိၼ်ၵမ်မိုဝ်းသေ ႁွင်ႉႁႆႈၼႄမႄႈမၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈမၼ်းၵမ်းလဵဝ်ယူႇ. ၼႆႉပဵၼ်ပၢႆးၸႂ် ဢႃးလူမ်းၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယဝ်ႉ။

                        တွၼ်ႈတႃႇ ပၢႆးၸႂ် ၊ ဢႃးလူမ်းၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလီၼၼ်ႉသမ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈပူၵ်းပွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ၶူးသွၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းလွင်ႈယႂ်ႇဝႆႉတေႉတေႉ။ ပေႃးပေႃႈမႄႈမၼ်း ၶူးသွၼ်မၼ်း မီးလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ်သင်မႃး မီးပၼ်ႁႃသင်မႃးၵေႃႈ ၵႆႉၵႆႉ မႃးဢဝ်မေႃဝၢၼ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးပေႃႉၵွႆႇပႅတ်ႈလႄႈ ဢွၵ်ႇတေႃးသ ၼႄပႃႈၼႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်တိၵ်းတိၵ်းၵေႃႈ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေၵဵပ်းယိူင်ႈၵႂႃႇ ၸွမ်းလင်ပေႃႈမႄႈလႄႈ ၶူးသွၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်ၶိူင်ႈ Scan ၼိုင်ႈဢၼ် မၼ်းႁၼ်သင် မၼ်းပၵ်းၸႂ်သင်ၵေႃႈ ယူႇၸမ်သင်ၵေႃႈ တေလႆႈၼၼ်ႉမိူၼ်ၵၼ်မႃးၵူၺ်း။ 

                        လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇပၢႆးၸႂ် ၊ ဢႃးလူမ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ

• တေမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• ႁူႉၸၵ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးလႆႈလီလီလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• မေႃၸတ်းၵၢၼ်ဢႃးလူမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ပေႃးတိုဝ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃးယဝ်ႉဢၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢင်ႇမႆႈမၼ်းၸၢင်ႈၵတ်းၼႆတေႁူႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• ၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းၸႂ်မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႂ်ႈၵိၼ်သင်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမေႃလၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• မေႃႁူႉၸၵ်းပေႃႈမႄႈမႃးလီလီလႄႈ မေႃယူႇၸွမ်းလဵၼ်ႈၸွမ်းဢူၺ်းၵေႃႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• မေႃမီးလွင်ႈၶူၼ်ႉႁၼ် ၼိူဝ်ပိူၼ်ႈၼိူဝ်ဢူၺ်းၵေႃႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။
• ပေႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ထိုင်တီႈ ႁွတ်ႈတီႈဢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်မႃးၼႆၸိုင် မေႃဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ မေႃၵျေႃႇသိူဝ်းမႃးၸွမ်း ၼင်ႇၼႂ်းတူဝ်ၼႂ်းၸႂ် (Feeling) ၶွင်မီးၼၼ်ႉမႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ။

• လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇႁူႉႁၼ် (Cognitive Development)

                        လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၼႆႉ သင်ပဵၼ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း ဢႆႇထီႇ (IT) ၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်မဵဝ်းၶိူင်ႈမႄႇမူဝ်ႇလီ (Memory) ဢၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇပႆႇႁူႉသင် ဢမ်ႇပႆႇမီးသင်ၼႂ်းမၼ်း ၼႂ်းဢွၵ်းၼႂ်းတူဝ် တၢင်းႁူႉၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးဢႄႇယူႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇဢႃႇယုမၼ်း ပၢၼ်လႂ်ပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇႁူႉႁၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတႄႇႁူႉၸၵ်း ႁူႉလွင်ႈၸဵပ်း လွင်ႈၸႂ်လဵၵ်ႉ လွင်ႈတိုဝ်ႉၸႂ်မႃး ၸွမ်းပေႃႈမႄႈမၼ်းလႄႈ တူင်ႇဝူင်း မၼ်းမႃးယူႇ။ သင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ မႃးႁူင်းႁဵၼ်း တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်မၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်ဢၼ်မၼ်းလႆႈ ႁူႉႁူပ်းၺႃးၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇၶွင်မၼ်းမႃးလၢႆလႆၢ။

                     ၵၢၼ်လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇႁူႉႁၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၼႂ်းတၢင်းႁူႉၶဝ် ၼႂ်းဢွၵ်းၶဝ် ဢမ်ႇပႆႇမီးဝႆႉသင်လႄႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ဢဝ်ၵေႃႈ မၼ်းႁပ်ႉလႆႈဝၢႆးတေႉတေႉယဝ်ႉ ပေႃးမၼ်း ႁၼ်သင်ၵေႃႈ မၼ်းတေဢဝ်မိုဝ်းမၼ်းသေယိပ်းဢဝ်ယဝ်ႉ ဢဝ်သႂ်ႇသူပ်းမၼ်းတိၵ်းတိၵ်း တွၼ်ႈတႃႇ မၼ်းတေလႆႈႁူႉဝႃႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉပဵၼ်သင် ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်သင်ၼႆ ၼၼ်ႉမၼ်းတေ ဢဝ်သူပ်းသေၸၢမ်းၵိၼ်ယဝ်ႉ တေႁူႉၶေႃႈတွပ်ႇမၼ်းမၼ်း။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း သင်မၼ်းဢဝ် မိုဝ်းမၼ်းၵႂႃႇယိပ်းၵိၼ် မၢၵ်ႇၽႃႈသေ မႃးၶူပ်းၵိၼ် သမ်ႉဢမ်ႇပႆႇယၢမ်ႈၵိၼ်ၺႃးလႄႈ သမ်ႉၺႃးၽၢၼ်ၼႆၸိုင်ႈ မၼ်းတေၵိုၵ်ႉၵၢင်ႉတွင်းၵိုမ်းလႄႈမၢႆတွင်းဝႆႉၼႂ်းဢွၵ်းမၼ်းၵႂႃႇ  ႁူႉႁၼ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ဝႃႈ မၢၵ်ႇၽႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်မဵဝ်းၽၢၼ်လႄႈ မၼ်းတေသူမ်ႈၼႆ၊ ပေႃးမၼ်းႁၼ်သင် မၼ်းတူၺ်းသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းတေပၵ်းသႂ်ႇ (Focus) ၸႂ်တူၺ်းလႆႈလီ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶွင်ၽွင်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်ထွမ်ႇ ၊ ၵၢၼ်တူၺ်း ၊ ၵၢၼ်ပၵ်းၸႂ် ၊ ၵၢၼ်တွင်းၵိုမ်းၶဝ်ၵေႃႈၶႅမ်ႉဝႆႉတေႉတေႉ။

• လွင်ႈႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းတူင်ႇဝူင်း (Social Development)

                        လွင်ႈဢွၼ်ၼႂ်းၵႄႈ ဢႃႇယု 05 - 12 ၼႆႉ ပဵၼ်ၽွင်း ႁဵၼ်းႁူႉဢဝ်ၸွမ်းတူင်ႇဝူင်းၵမ်ႉပႃႇၼမ် ၽႂ်မီးဢူၺ်းၵေႃႉၼမ် ၊ ပေႃႈမႄႈၵေႃႉလႂ်ဢဝ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတၢင်းၼမ် လႆႈၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်း ႁူႉလုၵ်ႈလၢင်းၶဝ် တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးမီးၵႃႈၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် မိူဝ်ႈၽွင်း ၶူးသွၼ်ၶဝ် ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်း ၶႃႈၶဝ် မီးလွင်ႈသုၵ်ႉၸႂ် မီးလွင်ႈဢမ်ႇႁၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ၵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ယႃႇပေဢဝ်မႃးဢွၵ်ႇၼႄပႃၼႃႈလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇႁဝ်းလႃးလႃး။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ႁဵၼ်းတူၺ်းၸွမ်းၵေႃႉဢၼ် ပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ်မႄႈ ၶူးသွၼ်လႄႈ တူင်ႇဝူင်းသေ သိုပ်ႇယိူင်ႈၵႂႃႇၵမ်ႉပႃၼမ်။

                        မိူဝ်ႈၶႃႈပဵၼ်ၶူးသွၼ် ၼႂ်းပီႊ 2016 - 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း (8)ပီႊၼႆႉ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၶူးသွၼ်လၢႆလၢႆၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းလၢႆလၢႆပၢၼ်ၵႂႃႇယူႇ။ ပေႃးၶႂ်ႈႁူႉဝႃႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် မီးဢၵျၢင်ႉတၢင်းယၢမ်ႈလီၸိူင်ႉႁိုဝ် ပေႃးတၼ်းတၼ်း ပေႃႈမႄႈၶဝ်ယူႇသဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ တူၺ်းတီႈလုၵ်ႈလၢင်း ၶဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈႁူႉဢွၵ်ႇႁၼ်မႃးလႆႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးၶၢဝ်းယၢမ်း ပိူၼ်ႈလူင်းႁူင်းႁဵၼ်း ၶႃႈသမ်ႉတေၵႆႉၵႂႃႇႁႃ ၶဝ်ႈႁႃ ႁဵတ်းၵေႃႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉၶဝ် မိူဝ်ႈၶဝ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်းၼႄႇ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်လဵၼ်ႈၼႄႇၼႆ ၵႆႉၵႆႉၵႂႃႇၶဝ်ႈႁႃႁဵတ်းၵေႃႉၶဝ်သေ ထၢမ်ႇၶေႃႈမုၼ်းတီႈၶဝ် တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၶဝ်ဝႃႈ ၶူးသူၶဝ်သွၼ်လိၵ်ႈမိူဝ်ႈၼႆႉပဵၼ်ႁိုဝ်ၽွင်ႈ ၸွင်ႇၸွမ်းလႆႈလိၵ်ႈ ၶူးသူၶဝ်သမ်ႉသွၼ်သင်လၢႆလႆၢၼႆသေ တေၵႆႉၵႆႉယွၼ်းတူၺ်းပပ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉတႃႇသေ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶူးသွၼ်တေႃႇၵေႃႉ မၼ်းႁဵတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝူင်ႈမၼ်းၶႂ်ႈၶႅမ်ႉၵႃႇႁိုဝ် ၶႅမ်ႉလႃႇ သင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉလႆႈ ဢမ်ႇလႆႈမိူဝ်းလိၵ်ႈလၢႆးသင်ၵေႃႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝူင်ႈၶူးမၼ်း ၵေႃႈပဵၼ် ၽႅၼ်ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၼႂ်းၸႄႈၵူၺ်းၼႆ လွင်ႈၼိုင်ႈ ၶႃႈလႆႈႁဵၼ်းႁူႉဝႃႈတီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လိူဝ်သေၼႆႉဢမ်ႇၵႃး လႆႈႁဵၼ်းႁူႉမႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ လွင်ႈၶူးမၼ်းၶဝ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈပဵၼ်ႁိုဝ် မိူဝ်ႈၶူးမၼ်းယူႇၼႂ်းႁွင်ႈ တူင်ႉၼိုင်ယူႇ သဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁဵၼ်းႁူႉလႆႈတၢင်းၼမ်ယူႇ။

                        ပေႃးၶႂ်ႈႁူႉဝႃႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆသမ်ႉ လူဝ်ႇၶဝ်ႈႁႃလေႇတူၺ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၽွင်းၶဝ်တူင်ႉၼိုင်လဵၼ်ႈၸွမ်းဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၶႃႈလႆႈ ၶဝ်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း လွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၶဝ်ယူႇ။ မီးယူႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်လဵၼ်ႈၵေႃႉ ၵၼ်မီးယူႇ 4/5 ၵေႃႉ ၼင်ႈပဵၼ်မုၼ်းသေ ဢဝ်ၼမ်ႉသႂ်ႇၶူတ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ  ဢဝ်ၼမ်ႉဢၼ်သႂ်ႇၼႂ်းၶူတ်ႇတဝ်ႈၼၼ်ႉသေ လေႃႇၵၼ်လဵၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႃႈႁၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ထၢမ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႃႈ သူၶဝ်လဵၼ်ႈသင်ၵၼ်ယူႇ ႁဵတ်းသင်ၵၼ်ဢႄႉၼႆသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈတွပ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းၵိၼ်ၼမ်ႉယႃႈယႃၸွမ်းၵၼ် ဢေႃႈ တီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးပေႃႈႁဝ်းတၼ်းတၼ်း တေၵႆႉၵႆႉလႆႈႁၼ်တၢင်းဢူၺ်းၵေႃႉပေႃႈႁဝ်းသေၼင်မုၼ်းမူၼ်းၵၼ်မိူၼ်ၼႆယဝ်ႉ ဢဝ်ၼမ်ႉသႂ်တဝ်ႈသေၵိၼ်ၸွမ်းၵၼ်လႄႈ ဢုပ်ႇၵၼ်တႃႇသေၼႆယူႇ ပွင်ႇဝႃႈၼႄႉ ၼွၼ်းတီႈ ႁိူၼ်းၶဝ် ပေႃႈမႄႈၶဝ်ယူႇသဝ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉ တူၺ်းၸွမ်းတူင်ႇဝူင်းၼၼ်ႉသေ ယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်း။

                        မၢႆထိုင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ သင်မႂ်ႇလႆႈ ႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၼႂ်းတူင်ႉဝူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းတေပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ်မီးလွင်ႈသင် မၼ်းပၼ်ႁႃသင်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ်မႄႈလႄႈ ၶူးသွၼ် ဢိၵ်ႇပႃးၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇတၢမ်ႇလူဝ်ႁဵတ်းၼႄပႃႇၼႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်လႃးလႃး ယွၼ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ၶဝ်တေႁူၼ်ႈမုၼ်းယႂ်ႇသုင်ၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်းတူင်ႇဝူင်းဢၼ်ၶဝ် လႆႈယူႇသဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းၿဵၼ်ၶူးသွၼ် ပေႃႈမႄႈ ထုၵ်ႇလီႁူႉ ထုၵ်ႇလီလဵပ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉပႃးယူႇ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇသင်ႁဝ်း မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ပၼ်ႁႃႁဝ်း မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈႁဝ်းၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ပေႃးဢဝ်မၢၵ်ႇတႃ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဝႃႈၼႆၸိုင် မၼ်းမီးၽွၼ်းယွၼ်ႈထိုင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းတေႉတေႉယဝ်ႉ။
                        တွၼ်ႈတႃႇတေမႃးပဵၼ်ၶူးသွၼ် လႄႈ ပေႃးမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလီလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉၶဝ်သမ်ႉ တေလႆႈၶိုၼ်းမႄးသိုပ်ႇပိုၼ်ႇၽႄပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵူႈတီႈတီႈယူႇ။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၼႆႉ မၼ်းတေမၼ်ႈၵိုမ်းဢမ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇယူႇတီႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 100% မၼ်းၵူၺ်း ဢိၵ်ႇၼိူဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း ၵူၼ်းလုၼ်ႇမႂ်ႇႁဝ်းဝႃႈ ၶဝ်မီးတၢင်းႁူႉၵႃႇႁိုဝ်လႄႈ ၶဝ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶဵၼ်ႇၵႃႇႁိုဝ်ၼႆ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶူးသွၼ်လႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇတၢမ်ႇလူဝ်ႇႁူႉၵူႈလွင်ႈ မေႃၵူႈလွင်ႈ ၵူၺ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵၼ်းႁူႉလွင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ မၼ်းလီတွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းတၢင်းၼမ်လႄႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈယဝ်ႉ။

• သႅင်သိုၵ်း
• www.saisengserk.com

Share: