APRR တွၼ်ႈတႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ

                        ႁူင်းႁဵၼ်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တေမီးၼမ်ႉၵတ်ႉဢမ်ႇမီး ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၶူးသွၼ် တေမီးပၵ်းပိူင် ဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ မၼ်းယူႇတီႈ ပေႃႇလသီႇလႄႈ ပၵ်းပိူင် လွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈႁႃႉၼႆၵႃႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ ပေႃးမႃးတူၺ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ တေၵႆႉၵႆႉလႆႈႁၼ်ၵၼ် ၵႆႉမီးပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ပေႃႈမႄႈလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း. လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ၶူးသွၼ်  ၶူးသွၼ်လႄႈ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ. ၸိူဝ်းၼႆႉပႃးမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။ တီႈလႆႈႁၼ် ၵႆႉၵႆႉငိၼ်း မီးပၼ်ႁႃၵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ယွၼ်ႉၽႂ်ၺႅမ်ႉ ယွၼ်ႉမၼ်းဢမ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ မၼ်းပဵၼ် ယွၼ်ႉႁဝ်း ႁဵတ်ႈတေႉ ႁဵတ်းယူႇၵၢၼ် ၵူၺ်းဢမ်ႇႁဵတ်းမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်း မႅၼ်ႈၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။

                        တွၼ်ႈတႃႇ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၶူးသွၼ်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ၶူးသွၼ် ဢိၵ်ႇပႃး လုၵ်ႈႁဵၼ်း ပေႃးတေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃၵၼ် လွင်ႈတုမ်ႉတိုဝ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽူႈႁဵတ်ႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ထုၵ်ႇလီမီးလွၵ်းလၢႆး ဢၼ်ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉယူႇယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ဝႃႈ APRR ၼၼ်ႉၵၼ်ယူႇ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၼိုင်ႈလင် ယႃႇပေႁႂ်ႈမီးပၼ်ႁႃဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈဝႅၼ်ႇ (VANE = Value, Abuse, Neglect, Exploitation) ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈတမ်း တေလႆႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်း APRR ၼႆႉလီလီၵၼ်ယူႇ ဢမ်ႇဝႃႈ ၽူႈၵွၼ်း ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ. ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း။

                        APRR ၼၼ်ႉပဵၼ် ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ (A = Awareness) ၊ ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈလူင်ႈၼႃႈ (P = Prevention) ၊ ၵၢၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶိုတ်းတၼ်း (R = Reporting) လႄႈ ၵၢၼ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈ လူင်းထတ်းသၢင်ႈ (R = Responding and Investigation) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

•  ၵၢၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ (Awareness)

                        ၵၢၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ပေႃးလၢတ်ႈၵၢၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၼႆ သမ်ႉတေပၼ်သင်လႃႇၼႆၸိုင် တေလႆႈပၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်လုၵ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈဝႅၼ်ႇ (VANE) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သမ်ႉတေလႆႈပၼ်ၽႂ် လႃႇပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် တေလႆႈပၼ်တီႈ ပေႃးမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၊ ၶူးသွၼ်ႁူင်းႁဵၼ်း ၊ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၊ ၽူႈယႂ်ႇ ၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

                        ပေႃးမႃးပၼ် ပိုၼ်ႉႁူႉၼႆၸိုင် တေလႆႈလၢတ်ႈပႃး ၶူးသွၼ်တေႃႇၵေႃႉ ဢၼ်တေလႆႈႁဵတ်းလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပႃးၸွမ်းၵၼ် (Do and Don't) မိူဝ်ႈၼႃႈ ပႆႇႁပ်ႉၶူးသွၼ်ၼၼ်ႉ ပေႃႇလသီႇပၢႆးၿၺ်ႇၺႃႇႁဝ်း ႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းမီးပၵ်းပိူင်သင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈတႅမ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးသေ ႁႂ်ႈၶူးသွၼ်တေႃႇၵေႃႉလူဢၢၼ်ႇ သင်လူဢၢၼ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးၶေႃႈ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ၸွမ်းလႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း။ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပဵၼ်သင်လၢႆလႆၢၼႆ ၶူးသွၼ်တေႃႇၵေႃႉလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ် ၶဝ်ႁူႉ ၶဝ်မီးသုၼ်ႇလႆႈမဵဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈ ၶဝ်တေလႆႈႁူႉပႃး ၵၢၼ်ဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၶဝ်ပႃးၸွမ်းယူႇ။ ပေႃးၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၶူးသွၼ်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း. ပေႃႈမႄႈလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ပေႃးတၢင်းႁူႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈမုၼ်းတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းလႆႈမႃးမိူၼ်ၵၼ်ၼႆၸိုင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ပၼ်ႁႃ ပေႃႈမႄႈ ၶူးသွၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၵေႃႈ တိုၼ်းပေႃႇဢွၵ်ႇ မႃးၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။

• ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈလူင်ႈၼႃႈ (Prevention)

                        ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႆႉ မၼ်းတေလႆႈမီး လွၵ်းလၢႆး ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈဝႆႉလူင်ႈၼႃႈၵူႈၶၢဝ်းဝႆႉ ယူႇ။ သင်ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ ၸၢင်ႇၵႄႇၶၢႆ ၸၢင်ႇႁႃလၢႆးမၼ်းၼႆၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေ ယႃႇႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်လႃးလႃး။ တွၼ်ႈတႃႇ ၶူးသွၼ်တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းတေႃႇၼိူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေလႆႈ ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉ ပၼ်ပၢင်သွၼ်ၼိူဝ်ၶူးသွၼ်လႄႈ လွၵ်းလၢႆးႁႄႉၵင်ႈဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႈတုမ်ႉတိုဝ်ႉဝႅၼ်ႇ (VANE) ၼၼ်ႉဝႆႉယူႇ။

တူဝ်ယၢင်ႈမၼ်းၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈလူင်ႈၼႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းၶႂ်ႈငၢႆးငၢႆးမိူၼ်ၵၼ်တၢင်း ၵူၼ်းႁူတ်းၾႆးၼၼ်ႉၵူၺ်း လူင်ႈၼႃႈ မိူဝ်ႈဢမ်ႇပေႃႇပဵၼ်မႃးၾႆးၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႆႈၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ၼမ်ႉၼႂ်းထၢင်ႇလူင်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈတဝ်ႈၽွင်ႈၶႃႈၾႆး ၊ သင်ၾႆးမႆႈမႃး လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈၶူး တေလႆႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ် တေလႆႈၸွႆႈၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းႁွင်ႈႁဵၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၊ ယဝ်ႉတေၸူႉတုမ်ႇၵၼ်တီႈလႂ်လႄႈ ႁႂ်ႈလွတ်ႈၽႄးလႆႈၵူႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ၽႂ်သမ်ႉတေလႆႈထွမ်ႇတီႈၽႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇဝႆႉယူႇ။

                        ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ် ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တွၼ်ႈတႃႇ တေဢမ်ႇပေႃႇ ၶိုၼ်ႈဢွၵ်ႇမႃး လွင်ႈပႄႉၵိၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင် ၽၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵူႈၽၢႆႇၽၢႆႇၵေႃႈ တေလႆႈမႃး ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်လီလီသေ တူၵ်းလူင်းၵၼ် ၼႂ်းၵၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တူၵ်းလူင်းၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း မီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်းမိူၼ်ၵၼ်။ ပေႃးႁဝ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ဢၼ်တေ ပေႃႇပဵၼ်မႃးလွင်ႈဝႅၼ်ႇ (VANE) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်ႉဢႄႇၵူၺ်း။

• ၵၢၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း (Reporting)

                        ပေႃးမႃးတူၺ်း ၵၢၼ်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၼိူဝ်ပေႃးမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ ၶူးသွၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉ လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈဝႆႉလူင်ႈၼႃႈၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းယဝ်ႉတႅမ်ႈထူၼ်ႈၵူႈလွင်ႈ သမ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈႁၼ်မီးလွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၽိတ်းဝႅၼ်ႇ (VANE) ယူႇၼႆၸိုင် လိုၼ်းသုတ်းမၼ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇႁဵတ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်း လၢႆးငၢၼ်းၶိုၼ်ႈ တၢင်းပႃႈၼိူဝ်ႁဝ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ 

တူင်ႇယၢင်မၼ်း ၽွင်းယၢမ်းၶူးၶဝ်သွၼ်လိၵ်ႈ ၼႂ်းႁွင်ႈႁဵၼ်း ယွၼ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ လူၼ်းလႄႈ လဵၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်ၶူးသွၼ်မၼ်းသမ်ႉဢမ်ႇ သူၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်သင်သေ ထိုင်တီႈဢမ်ႇၵုမ်းထိင်းလႆႈ ၸႂ်ဢႃးလူမ်း (Emotional) တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈလႄႈ ပေႃးလႆႈထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ပေႃႉႁႅမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းသေ တိုဝ်ႉထိုင်တူဝ်ၶိင်း (Physical) မီးလွင်ႈယုၵ်ႈယွမ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈၼႆၸိုင် ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ၶူးသွၼ်ၼင်ၵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼင်ၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းတၵ်ႉသဵင် ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈသင်ၼႆၸိုင် ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၵေႃႈဢမ်ႇမေႃၵႄႈဢမ်ႇမေႃထတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉၼႆ တေလႆႈႁဵတ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်းၶိုၼ်ႈတီႈ ၶူးၼႃႈတီႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၵေႃႇမတီႇႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပၼ်ႁႃ (Case) ၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ ယႃႇပေဝႆႉႁိုင် ယႃႇပၼ်မၼ်းၼွၼ်းႁူၼ်းၵႂႃႇ လိုၼ်းသုတ်းမၼ်းၸၢင်ႇယဝ်ႉၵႂႃႇလၢႆလၢႆၵူၺ်း။

                        ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်တႅမ်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် လွၵ်းလၢႆးတႃႇတေသူင်ႇတႅမ်ႈထိုင်တီႈ ၽူႈမီးၿုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈပိူင်ၶွတ်ႇၽွတ်ႁူင်းႁဵၼ်းၽႂ်မၼ်း ၽၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၽႂ် မၼ်း မၼ်းၵေႃႈတိုၼ်းမီးဝႆႉပႃးမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။

တူဝ်ယၢင်ႈမၼ်း သင်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉတီႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႇၼႆၵေႃႈ တႅမ်ႈဝႆႉပၼ်မၢႆၽူင်း ၊ မၢႆဢီးမႄး ၊ ၽၢႆႇ Facebook ၊ hotline ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ၵေႃႈလႆႈ။ ပေႃးယူႇတီႈႁူင်းႁဵၼ်းသမ်ႉ သင်ၶူးသွၼ်မၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၵႂႃႇၼႂ်း ဝႅၼ်ႇ (VANE) ၼၼ်ႉသေၶေႃႈၶေႃႈၼိုင်ႈၼႆ သင်ၶူးသွၼ်တေႃႇၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁႂ်ႈမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းလႆႈၼႆသေ တမ်းဝႆႉ ပၼ်တိူၵ်ႈသႂ်ႇလိၵ်ႈဝႆႉပၼ် ၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈလႆႈမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။ တွၼ်ႈတႃႇ ပၵ်းပိူင်လႄႈ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၶူးသွၼ် လႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ပေႃးတေမီးလွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်လႆႈလီလႄႈ တႃႇႁႂ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တိူၵ်ႈသႂ်ႇလိၵ်ႈ (Suggestion Box) ၼႆႉၵေႃႈ လွင်ႈယႂ်ႇဝႆႉတေႉတေႉ။

• ၵၢၼ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈ လူင်းထတ်းသၢင်ႈ (R = Responding and Investigation)

                        သင်ဝႃႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈႁဝ်း မီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၵႂႃႇၺႃးလွင်ႈဝႅၼ်ႇ (VANE) ၼႆႉဝႆႉယဝ်ႉ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း တၢင်းတႂ်ႈၵေႃးလႆႈႁပ်ႉႁၼ်ယဝ်ႉ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇမႃးတၢင်း ဢီးမႄးလႄႈ ၽူင်းၵေႃႈ လႆႈႁပ်ႉႁူႉယဝ်ႉၼႆၸိုင် ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသုင် သုတ်းၼႂ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႉ တေလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈသေ တေလႆႈႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၵေႃႇမတီႇႁူင်းႁဵၼ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႇပၼ်ၸုမ်းလူလွမ်ထတ်းသၢင်ႈပၼ်ႁႃ (Investigation) တီႈလႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးပၼ်ႁႃ တီႈတၢင်းတႂ်ႈၼၼ်ႉတၢင်ႇၶိုၼ်ႈမႃး ႁၢႆးငၢၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၵမ်းလဵဝ်ယူႇ။

                       ၼႂ်းၸုမ်းလူလွမ်ထတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ယႃႇပေႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၸပ်းၽၢၵ်ႇလႄႈ ၸွမ်းၽၢႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်တေလႆႈ ထတ်းတူၺ်းလီလီသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႇယဝ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်ႈတၢင်း (10)ဝၼ်း ႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉၶေႃႈမုၼ်းမၼ်းမႃးလႆႈလီလီသေ  ယူႇတီႈၸုမ်းလူလွမ်ထတ်းသၢင်ႈ (Iverstigation) ၶဝ်လႆႈႁပ်ႉၶေႃႈမုၼ်းမႃးယဝ်ႉၼၼ်ႉ တေလႆႈၶိုၼ်းမႃးဢၢပ်ႇပၼ်တီႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈမီိးပုၼ်ႈၽွၼ်းၼႂ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသုင်သုတ်း တီႈလႆႈမႃးၶေႃႈမုၼ်း တွင်ႈထၢမ်ႇလႆႈမႃးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈတၢင်းသွင်ၽၢႆႇသွင်တၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းလူလွမ်ထတ်းသၢင်ႈၶဝ် ၵေႃႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ ၶိုၼ်းမႄးထတ်းသၢင်ႈလႄႈ တႅပ်းတတ်းၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈ ၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸုမ်းလူ လွမ်ထတ်းသၢင်ႈၶဝ်ၼႆႉ တေလႆႈၶဝ်ႈႁႃၶေႃႈမုၼ်း ၊ တွင်ႈထၢမ်ႇၽူႈၶၢမ်ႇလႆႈၺႃးလႄႈ ၽူႈၵေႃႉႁဵတ်းၽိတ်း ၼၼ်ႉလႄႈ ႁႃသၵ်ႇသေႇၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။  ပၼ်ႁႃၼိုင်ႈဢၼ် (Case)  ႁႂ်ႈမၼ်းၵႄႇယဝ်ႉၵႂႃႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း (20)ဝၼ်း ယႃႇပေဝႆႉၵၢၼ်ပဵၼ်ၼီႈ။

                           လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ႈလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းမၼ်း ၽွင်းယၢမ်းမီး ပၼ်ႁႃမႃး ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်ဝႅၼ်ႇ (VANE) ၵေႃႈလီ လွင်ႈသင်ၵေႃႈၶႂ်ႈယဝ်ႉ ပေႃးၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆး ဢႄႇပီႇဢႃႇဢႃႇ (APRR) ၼႆႉသေ ၵႄႇၶၢႆၵႂႃႇၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ၼၵ်းၸၢင်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇၵၢၼ်မဝ် ၵၢၼ်မဝ်တၢင်းတႂ်ႈၸၢင်ႇမေႃၵႄႇၶၢႆ ၵႂႃႇႁင်းၵူၺ်းမၼ်းယူႇ။ ပေႃးႁူႉဝႃႈ ၶူးသွၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင် လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၶွမ်ႇမၼီႇ ဢမ်ႇၼၼ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်မႃးၼႆၸိုင် ဢမ်ႇတွၼ်ႉဝႃႈ ဢဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ဢီးဢွၵ်ႇပႅတ်ႈတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇမီးလွၵ်းလၢႆး ၶၵ်ႉတွၼ်ႈထတ်းသၢင်ႈမၼ်းၼႆၸိုင် ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၸၢင်ႇႁၼ်ၽိတ်းၵၼ် ၸၢင်ႇတုမ်ႉတိုဝ်ႉ  ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းႁဝ်းပႃးမိူၼ်ၵၼ်ယူႇ။

• သႅင်သိုၵ်း
• www.saisengserk.com

Share: